زمان پرداخت نفقه
در دوران نامزدی و یا بله برون نفقه یا خرجی زوجه به عهده زوج نمی باشد ولی بعد از عقد خرجی زوجه به عهده زوج خواهد بود.
نفقه در صورت شاغل بودن زن
اگرچه بسیاری از زنان شاغل می باشند و عرف به دلیل درآمد داشتن، اینگونه زنان را مستحق نفقه نمی داند اما طبق قانون، زنان شاغل نیز همانند زنان خانه دار مستحق نفقه می باشند.
مطالبه نفقه
در صورتی که زن نفقه گذشته خود را مطالبه کند و مرد ندار باشد و یا دچار ورشکستگی شده باشد، به دلیل اینکه نفقه زن طلب ممتاز است، پرداخت نفقه زن مقدم بر پرداخت نفقه فرزند و طلب سایر طلبکاران است.
مدارک پرداخت نفقه
حفظ مدارک پرداخت نفقه به زن توسط مرد از جمله فاکتورهای هزینه های مختلف، باعث می شود که اگر دعوی از سوی زن نسبت به مطالبه نفقه گذشته مطرح شد، مرد در اثبات ادعای خود مبنی بر پرداخت نفقه گذشته موفق باشد.
نفقه در ازدواج موقت
در ازدواج موقت نفقه به زن تعلق نمی گیرد، مگر این که در زمان عقد توافقی در این مورد صورت گرفته باشد.
مجازات پرداخت نکردن نفقه
شخصی که توانایی مالی دارد و نفقه همسر و دیگر افرادی که پرداخت نفقه آنان طبق قانون برعهده اش است را پرداخت نمی کند، به مجازات حبس شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
تعیین نفقه
نفقه با توجه به همه نیازهایی که مطابق عرف و عادت وجود دارند و همچنین متناسب با وضعیت خانوادگی و اجتماعی زن تعیین می شود. مانند: مسکن، غذا، پوشاک، اثاث خانه، هزینه های درمانی و بهداشتی و خدمتکار در صورت عادت یا احتیاج به دلیل بیماری.
نفقه گذشته و آینده
در دریافت نفقه زن می تواند علاوه بر نفقه آینده، نفقه گذشته خود را نیز مطالبه کند. در حالی که سایر افرادی که پرداخت نفقه آنان واجب است، مانند دختر، فقط نفقه آینده را می توانند مطالبه کنند.
نفقه همسر و نزدیکان
نفقه (خرجی) پولی است که طبق قانون مرد باید به این افراد پرداخت کند:
همسر: بدون قید و شرط.
دختر مجرد: در صورتی که قاضی تشخیص دهد درآمد شخصی اش کفاف زندگی او را نمی دهد و در صورت بیکاری تا زمان ازدواج.
پسر: تا سن ۱۸ سالگی و بالاتر در صورتی که مشغول ادامه تحصیل باشد و یا قادر به کار کردن نباشد.
پدر و مادر، نوه و اجداد: در صورتی که ندار باشند.
نکته۱: اولویت پرداخت با همسر و سپس سایرین است.
نکته۲: نزدیکان ذکر شده (به جز همسر) متقابلاً در صورت نداری مرد و توان مالی شان باید نفقه پرداخت کنند.
پرداخت نفقه فرزند
پرداخت نفقه فرزند به عهده پدر است و در صورتی که پدر فوت کرده باشد و یا قادر به پرداخت نفقه نباشد، به ترتیب اول به عهده پدربزرگ پدری، دوم مادر و سوم به عهده مادر بزرگ پدری و مادر بزرگ مادری و پدربزرگ مادری خواهد بود.
ترک انفاق
فردی که توانایی پرداخت نفقه زن و دیگر افرادی که نفقه آنان واجب است (مانند فرزند) را دارد ولی پرداخت نمی کند، مجازات حبس از شش ماه تا دو سال را خواهد داشت.
نفقه زن
اگر زنی پس از عقد، رفتن به منزل همسر و شروع زندگی زناشویی را به پرداخت مهریه مشروط کند باز هم نفقه به او تعلق می گیرد.
نفقه فرزند
اگر حضانت کودک برعهده مادر باشد، باز هم مادر حق مطالبه نفقه کودک را از پدر دارد.
نفقه دختر
پدر موظف است نفقه (خرجی) دختر را تا قبل از ازدواج بپردازد. اگر پدر هزینه های زندگی دختر را تامین نکند، دختر می تواند با طرح دادخواست از دادگاه درخواست کند تا میزان نفقه را با نظر کارشناس رسمی مطابق با وضعیت دختر (هزینه های تحصیل، درمان و …) تعیین و پدر را موظف به پرداخت کند. در صورت امتناع پدر از پرداخت نفقه، دختر می تواند درخواست توقیف اموال پدر را به دادگاه ارائه کند. دختر حتی می تواند پدر را جلب کند و ممکن است با رای قاضی دادگاه کیفری، پدر به حبس محکوم شود.